هر آنچه که باید از ارتودنسی بدانید
ارتودنسی یا ارتودنتیکس (Orthodontics) عبارت است از تخصص پزشکی که به بررسی، تشخیص و درمان نامرتبی و عدم هماهنگی دندان ها که به آن مال اکلوژن (malocclusion) هم می گویند، می‌پردازد. ارتودنسی به عنوان یک رشته پزشکی تخصصی که به تشخیص، پیشگیری و درمان اختلالات دندانها و فک‌ها می‌پردازد، در سال‌های اخیر بسیار پرطرفدار شده است. در این روش درمانی از طریق ارتودنسی ثابت یا ارتودنسی متحرک، تلاش میشود تا دندانها را در موقعیت صحیح قرار داده و تراز آنها را بهبود ببخشد. این روش درمانی معمولاً برای ترمیم عیوب ترازی دندانها مانند جابجایی، چپ و راست شدن و پیچیدگی استفاده میشود.
این روزها که با وجود سوشال مدیا زیبایی ظاهری اهمیت بیشتری در میان افراد پیدا کرده است بسیاری از افراد روی به ارتودنسی می‌آوردند اما اگر فکر می کنید که ارتودنسی فقط تاثیر زیبایی دارد در اشتباه هستید. دندان های کج مسواک زدن و تمیز کردن را برای شما سخت تر می‌کند که در نتیجه باعث ایجاد بیماری های دندانی میشود. سختی در جویدن، بروز سر درد، شانه یا کمر درد و اختلالات گیجگاهی از مواردی است که در صورت به درستی قرار نگرفتن دندان ها در جای خود بروز می‌دهد.
از فواید ارتودنسی می توان به بهبود ظاهر و زیبایی دندانها، افزایش اعتماد به نفس، بهبود عملکرد گاز زدن و خوردن، کاهش خطر بروز بیماری‌های دهانی و تقویت ساختارهای فک و دندان اشاره کرد. با استفاده از ارتودنسی، مشکلات ترازی دندانها بهبود می‌یابد و این باعث میشود که فرد بتواند به طور صحیح و راحت تر خوراکی‌ها را جویده و گاز بزند.
برای انجام پروسه ارتودنسی باید به ارتودنتیست مراجعه کنید. ارتودنتیست متخصصی است که برای مشاوره گرفتن و درمان ارتودنسی خود به آن احتیاج دارید. انتخاب ارتودنتیست مناسب نقش مهمی در موفقیت درمان دارد. او باید تخصص و تجربه کافی در زمینه ارتودنسی را داشته باشد و با روش‌های جدید و پیشرفته درمانی آشنا باشد. همچنین، باید به توانایی برقراری ارتباط صحیح با بیماران و ارائه راهنمایی‌های لازم به آنها توجه داشت.
متخصص ارتودنسی بر چه مسائلی تمرکز دارد؟
- حذف و از بین بردن فاصله بین دندان ها
- مرتب کردن قسمت های فوقانی و تیپ دندان ها
- صاف کردن دندان های کج
- بهبود گفتار
- اصلاح جویدن
- جلوگیری از خراب شدن دندان ها و بهبود سلامت لثه ها
- جلوگیری از ساییدگی بیش از حد و طولانی مدت یا آسیب دیدگی دندان ها
- درمان مشکلات مبوط به بایت دندان ها
پروسه ای که توسط متخصص ارتودنتیست طی میشود میتواند ظاهر دندان ها را بهبود ببخشد و سلامتی دندان ها را تضمین کند.
مدت زمان درمان ارتودنسی
مدت زمان درمان ارتودنسی معمولاً بین چند ماه تا چند سال است و بستگی به جدیت عیب دندانی و فکی و وضعیت اولیه بیمار دارد. مدت زمان درمان طولانی میتواند به دلایل مختلفی از جمله سختی درمان، پیچیدگی عیب دندانی و همچنین همکاری ناکافی بیمار باشد.
برخی مزایای مدت زمان درمان کوتاه ارتودنسی شامل کاهش هزینه‌ها، کاهش عدم راحتی در طول درمان و کوتاه شدن مدت زمان محدودیت‌های خوردن و نوشیدن است. با کاهش مدت زمان درمان، هزینه‌های مرتبط با استفاده از ابزارها و تجهیزات ارتودنسی نیز کاهش می‌یابد. همچنین، کوتاه شدن مدت زمان درمان میتواند به عدم راحتی و درد کمتر در دهان و فک منجر شود. از طرفی بیماران با مدت زمان کوتاهتر درمان، محدودیت‌های خوردن و نوشیدن کمتری خواهند داشت.
با این حال، مدت زمان درمان کوتاه نیز میتواند برخی معایب و نقاط ضعف داشته باشد. به طور معمول، درمان ارتودنسی باید به طور کامل و صحیح انجام شود تا نتایج دلخواه حاصل شود. درمان کوتاه ممکن است به عدم تصحیح کامل عیب دندانی و فکی منجر شود و نتایج دلخواه را به شما ندهد.
چه موقعی بچه ها را پیش ارتودنتیست ببریم؟
بهبود ظاهر دندان ها بدون شک دلیل اصلی انجام بسیاری از ارتودنسی هاست. طبق تحقیقات به عمل آمده بیشتر کودکان بخاطر دندان هایشان بیشتر از نوع پوشش یا وزن و قدشان مورد تمسخر هم سن های خود قرار میگیرند و در نتیجه وجود دندان های نامرتب تاثیرات قابل توجهی بر اعتماد به نفس کودکان می‌گذارد. البته مرتب بودن دندان ها دلیلی بر تنبلی کردن در تمیز کردن دندان ها نیست. اگر مسواک زدن دندان ها ضعیف انجام شود، اهمیتی ندارد که چقدر دندان های مرتبی دارید بهرحال شرایط برای بیماری و پوسیدگی ها ایجاد میشود .
ارتودنسی معمولا برای کودکان از زمانی شروع میشود که دندان های بزرگسالی آنها شروع به رشد می‌کند. براساس تحقیقات، بچه ها باید اولین مراجعه به ارتودنتیست رو قبل از تمام شدن هفت سالگی داشته باشند. در حالیکه خیلی از بچه ها در این سن به درمان احتیاج ندارند ولی زمان خوبی است که چک آپ انجام شود
به علاوه کودکانی که خیلی زود به ارتودنسی احتیاج پیدا می‌کنند می‌توانند از پروسه های سنگین دندانپزشکی در بزرگسالی جلوگیری کنند. این روش درمانی در بزرگسالان شروع نمیشود مگر زمانی که دهان و دندان شما استاندارد های لازم بهداشت دهان را داشته باشد و ارتودنسی ریسک ابتلا به پوسیدگی و مشکلات لثه را افزایش ندهد.
ارتودنسی به چند صورت انجام میشود ؟
به طور کلی در درمان ارتودنسی با توجه به شرایط مراجعه کننده به دودسته ثابت و متحرک تقسیم میشود
ارتودنسی ثابت چگونه است ؟
متداول ترین روش ارتودنسی برای برطرف کردن عدم هماهنگی دندان بیماران استفاده از دستگاه ارتودنسی ثابت یا بریس است که این دستگاه از سه بخش براکت ، سیم و بند ها تشکیل شده است بند ها حلقه هایی هستند که روی دندان های عقب توسط مواد مخصوصی متصل میشوند و براکت های روی دندان های جلویی چسبانده میشوند و در نهایت سیم ها از داخل براکت ها عبور کرده وبعد از فیکس شدن به باند ها متص میشوند با محکم کردن و تنظیم مناسب سیم و فشار مداومی که به دندان ها وارد میشود به مرور زمان دندانها در جای خود قرار میگیرند و به هماهنگی میرسند.
بهتر است این موضوع را در نظر داشته باشید که در صورت استفاده از این دستگاه در ارتودنسی باید به صورت منظم و ماهانه به متخصص ارتودنتیست خود برای چک کردن یا تغییر وضعیت فشار بریس ها مراجعه کنید. طول درمان این روش با توجه به فاکتور های متفاوت میتواند از چند ماه تا چند سال باشد.
به منظور نوبت دهی با ما تماس بگیرید
فضا نگهدار چیست و برای چه کسانی استفاده میشود ؟
بعد از افتادن دندان شیری احتمال اینکه دندان های اطراف آن به مرور زمان به سمت فضای خالی حرکت کنند و فضا را برای دندان اصلی تنگ کنند وجود دارد متخصص ارتودنسی میتواند بسته به شرایط بیمار از فضا نگهدارنده ثابت و متحرک برای جلوگیری از نامرتبی دندان ها استفاده کند .
ارتودنسی متحرک چیست؟
برای رفع مشکلات جزئی مانند اصلاح دندان های کج شده و یا مکیدن شست دست و یا فشار دادن دندان ها از ابزار های متحرک استفاده میشود که این ابزار ها صرفا در زمان غذا خوردن یا مسواک زدن و نخ دندان از دهان خارج میشود و در باقی زمان ها باید از آن به صورت منظم استفاده شود تا نتیجه مطلوب کسب شود. چند نوع ارتودنسی متحرک وجود دارد که به معرفی آنها میپردازیم:
الاینر:
جایگزینی برای بریس های ارتودنسی اند که برای بزرگسالان استفاده میشود.
هدگیر:
برای رفع و جلوگیری از ناهنجاری های شدید تر فکی و کم کردن سرعت رشد فک بالا و پایین برای گروه سنی کودکان و نوجوانان که در سنین رشد قرار دارند استفاده میشود.
ضربه گیر لب و گونه :
برای جلوگیری از فشار وارد شده از سمت گونه ها یا لب روی دندان ها از این دستگاه استفاده میشود.
اکسپندر:
این دستگاه از قسمتی پلاستیکی که در کف یا سقف دهان قرار میگیرد به همراه پیچ هایی که در آن برای فشار به استخوان فک تعبیه شده استفاده میشود که به کمک آن مساحت و پهنای سقف دهان گسترده تر خواهد شد.
رتینر یا نگهدارنده :
بعد از پروسه درمان ارتودنسی برای جلوگیری از احتمال حرکت مجدد دندان ها و ثابت نگه داشتن محیط دندان ها قابل استفاده است اسبته در برخی موارد برای جلوگیری از مکیدن انگشتان در سنین کودکی در صورت نیاز توسط متخصص از آن استفاده میشود.
و نوع سوم فیکس باندد است که از سیمی ثابت که پشت دندان ها فیکس میشود تشکیل شده است.
چه زمانی باید به متخصص ارتودنسی مراجه کنید؟
اگر فک و دندان ها به درستی رشد نکنند و یا دندان ها به صورت نرمال و طبیعی جا برای رشد نداشته باشند و یا دچار نامرتبی دندان ها باشند یا فک بالا یا پایین بیش از حد جلو یا عقب باشند به صورت کلی فک یا دندان ها در موقعیت مناسبی قرار نداشته باشند نیاز به مراجعه به متخصص ارتودنتیست است البته این نامرتبی ها در حالت کلی بیماری نیست و بر سلامت جسمی تاثیر شدیدی ندارد اما به مرور این بهم ریختگی میتواند باعث تسریع در روند آسیب دیدگی دندان ها بشود.
اما در صورتی که این ناهنجاری ها و نامرتبی های فکی شدید باشد ممکن است در سیستم هاضمه و توانایی خوردن غذا و یا حتی گفتار تاثیر بسزایی داشته باشد .
به طور کلی اگر یکی از این مشکلات زیر را دارید بهتر است به یک ارتودنتیست مراجعه کنید:
- حالتی که دندان های بالایی روی دندان های پایینی قرار میگیرند و آنها را پوشش میدهند (overbite)
- زمانی که دندان های پایینی جلوتر از دندان های بالا قرار میگیرند (underbite)
- در حالی که دهان شما بسته است دندان های بالایی پشت دندان های پایینی قرار میگیرند (crossbite)
- زمانی که دندان ها را روی هم می‌گذارید فاصله ای بین دندان های بالا و پایین وجود دارد(open bite)
- فضاهایی که به صورت رندوم بین دندان ها وجود دارد(spacing)
- زمانی که دهان شما فضای کافی برای دندان ها ندارد که باعث روی هم افتادن دندان ها میشود(crowding)
در ادامه می توانید لیست تعرفه دندانپزشکی 1402 را مشاهده کنید.
قیمت خدمات ارتودنسی در سال 1402
نوع خدمات ارتودنسی | قیمت (ریال) |
|---|---|
ارتودنسی ثابت هر دو فک | از 300,000,000 تا 450,000,000 |
ریتینر ثابت هر فک | 15.000.000 |
ریتینر متحرک هر فک | 15.000.000 |
مزایای ارتودنسی
با پیشرفت تکنولوژی درمان های ارتودنسی راحت تر و قابل دسترس تر شده اند. مزایای بی شماری در انجام ارتودنسی وجود دارد که فراتر از بالا بردن زیبایی لبخند افراد است.
اولا ارتودنسی نقش کلیدی را در بهبود سلامت دهان ایفا می کند. دندان های بهم ریخته می توانند مشکلات سلامتی زیادی از جمله بیماری های لثه، پوسیدگی دندان و حتی از دست دادن دندان ایجاد کنند. وقتی ازدحام دندان وجود دارد (crowding)و یا دندان ها کج هستند خیلی سخت می شود آنها را تمیز کرد که این امر منجر به تجمع و رشد باکتری ها می شود. درمان ارتودنسی مانند بریس ها یا الاینرهای شفاف دندان ها را به تدریج جابجا کرده تا به جایگاه درست برسند و حفظ بهداشت دهان را آسان تر می کنند. دندان های صاف و مرتب همچنین ریسک دندان قرچه، اختلالات فک و سردرد را کاهش می دهد.
دوما ارتودنسی به سلامت کلی دهان و دندان کمک می کند. مشکلات سلامت دهان می تواند تاثیرات قابل توجه ای بر روی سلامت بدن افراد داشته باشد. بهداشت ضعیف دهان می تواند به عفونت های سیستماتیک، بیماری های قلبی عروقی و حتی مشکلاتی در دوران بارداری می شود. از طرفی دندان های صاف و سالم و لبخندی زیبا اعتماد به نفس افراد را بالا می برد و منجر به بهبود سلامت روان و کیفیت کلی زندگی می شود.
علاوه بر این ارتودنسی می تواند تاثیر مثبتی در صحبت کردن و تلفظ کلمات داسته باشد. مال آکلوژن که معمولا به عنوان بد بایت (bad bite) شناخته می شود، می تواند روی نحوه حرف زدن افراد تاثیر بگذارد. دندان های نامرتب می تواند دلیل گرفتگی زبان در هنگام تلفظ و حرف زدن باشد که در نتیجه مشکلاتی را در ارتباط برقرار کردن ایجاد کند. درمان ارتودنسی به هم تراز شدن دندان و فک کمک می کند و به افراد اجازه بیان درست کلمات را می دهد.
یکی دیگر از مزایای ارتودنسی تاثیر بلندمدت و به صرفه آن است. گرچه درمان ارتودنسی ممکن است در ابتدا گران بنظر برسد، می تواند هزینه های اضافی برای پروسه های درمان دندان در آینده را تا حد قابل ملاحظه ای کاهش دهد. دندان های نامرتب در معرض ترک خوردگی و شکستگی است. با هم تراز کردن دندان ها این مشکلات رفع می شود و نیاز به درمان های پرهزینه برای ترمیم کاهش پیدا می کند.
در آخر ارتودنسی گزینه های درمان زیادی را به نسبت نیاز افراد در اختیار آنها قرار می دهد. بریس های سنتی، الاینرهای شفاف، بریس های لینگوال و بریس های سرامیکی تعدادی از گزینه های قابل دسترسی هستند. این گزینه ها انعطاف پذیری را فراهم می کنند و به بیماران اجازه می دهند درمان مناسب با شیوه زندگی، نگرانی های زیبایی و مدت زمان درمان را انتخاب کنند.
معایب ارتودنسی
یکی از معایب ارتودنسی، عدم راحتی در طول درمان و محدودیت‌های خوردن و نوشیدن است. استفاده از ابزارهای ارتودنسی ممکن است باعث ایجاد عدم راحتی و درد در دهان و فک شود. علاوه بر این، برخی از غذاها و نوشیدنی‌ها نباید مصرف شوند یا با محدودیت مصرف شوند که میتواند برای بیماران مزاحمت‌هایی ایجاد کند.
درمان ارتودنسی نیازمند تعهد قابل توجه ای در زمینه زمان است. طول درمان می تواند بسته به شدت مشکلات دندان ها متفاوت باشد اما معمولا بین چندماه تا چند سال طول می کشد. در طول زمان بیماران باید مرتبا برای چک آپ به مطب پزشک مراجعه کنند. این تعهد ممکن است برای بعضی از افرادی که برنامه شلوغی دارند یا کسانی که فاصله زیادی با مطب دندانپزشک خود دارند اذیت کننده باشند. این ممکن است محدودیت هایی را در فعالیت های روزانه یا خودداری در مصرف بعضی مواد غذایی ( به منظور جلوگیری از آسیب به بریس ها یا الاینرها) ایجاد کند.
یکی از رایج ترین معایب ارتودنسی تاثیر آن بر بهداشت دهان است. بریس ها یا الاینرها فضاهای اضافی را ایجاد می کنند که باعث گیر کردن غذا می شود و تمیز کردن و حفظ بهداشت دندان ها را با مشکل مواجه می کند. این می تواند ریسک مشکلات دندان از جمله پوسیدگی، بیماری های لثه و تنفس بدبو را افزایش دهد. بیمارانی که روند ارتودنسی را طی می کنند باید تمرین های بهداشتی دقیقی مانند مسواک زدن مرتب، نخ دندان کشیدن و استفاده از وسایل تخصصی برای بریس ها یا الاینرها را دنبال کنند. عدم پیروی از دستورالعمل ها می تواند روند درمان را به تعویق بیاندازد و به دندان ها آسیب بزند. البته این روزها با پیشرفت علم مسواک ها و دهان شوی های مخصوص ارتودنسی به کمک این مشکل بیماران آمده است و نگرانی از این بابت را تا حد زیادی کاهش می دهد.
از دیگر معایب ارتودنسی می توان به درد جزئی چند روز پس از نصب وسایل به روی دندان ها اشاره کرد که همانطور که گفتیم بعد از دو سه روز بعد از هر معاینه از بین می روند.
منابع:
