ارتودنسی

هر آنچه که باید از ارتودنسی بدانید

یکی از شاخه های تخصصی دندانپزشکی ارتودنسی (orthodentics) است .تخصص دندانپزشکان در این زمینه درمان نامرتبی دندان ها و عدم هماهنگی دندان ها است  که به آن مال اکلوژن (malocclusion) هم میگویند. متخصص ارتودنسی به هماهنگ کردن ناهماهنگی دندان ها و رفع ناهنجاری فکی میپردازند. درمان های ارتودنسی علاوه بر جنبه درمانی ناهنجاری های فکی و نامرتبی دندانی به علت تغیراتی که میتواند در شکل ظاهری صورت و لبخند افراد داشته باشد جنبه زیبایی نیز دارد اما درمان ها با هدف عملکرد بهتر دهان و دندان صورت میپذیرد .

متخصص ارتودنسی بر چه مسائلی تمرکز دارد؟

• حذف و از بین بردن فاصله بین دندان ها
• مرتب کردن قسمت های فوقانی و تیپ دندان ها
• صاف کردن دندان های کج
• بهبود گفتار
• اصلاح جویدن
• جلوگیری از خراب شدن دندان ها و بهبود سلامت لثه ها
• جلوگیری از ساییدگی بیش از حد و طولانی مدت یا آسیب دیدگی دندان ها
• درمان مشکلات مبوط به بایت دندان ها

پروسه ای که توسط متخصص ارتودنتیست طی میشود میتواند ظاهر دندان ها را بهبود ببخشد و سلامتی دندان ها را تضمین کند.

ارتودنسی به چند صورت انجام میشود ؟

به طور کلی در درمان ارتودنسی با توجه به شرایط مراجعه کننده به دودسته ثابت و متحرک تقسیم میشود

ارتودنسی ثابت چگونه است ؟

متداول ترین روش ارتودنسی برای برطرف کردن عدم هماهنگی دندان بیماران استفاده از دستگاه ارتودنسی ثابت یا بریس است که این دستگاه از سه بخش براکت ، سیم و بند ها تشکیل شده است بند ها حلقه هایی هستند که روی دندان های عقب توسط مواد مخصوصی متصل میشوند و براکت های روی دندان های جلویی چسبانده میشوند و در نهایت سیم ها از داخل براکت ها عبور کرده وبعد از فیکس شدن به باند ها متص میشوند با محکم کردن و تنظیم مناسب سیم و فشار مداومی که به دندان ها وارد میشود به مرور زمان دندانها در جای خود قرار میگیرند و به هماهنگی میرسند.

بهتر است این موضوع را در نظر داشته باشید که در صورت استفاده از این دستگاه در ارتودنسی باید به صورت منظم و ماهانه به متخصص ارتودنتیست خود برای چک کردن یا تغییر وضعیت فشار بریس ها مراجعه کنید. طول درمان این روش با توجه به فاکتور های متفاوت میتواند از چند ماه تا چند سال باشد.

فضا نگهدار چیست و برای چه کسانی استفاده میشود ؟

بعد از افتادن دندان شیری احتمال اینکه دندان های اطراف آن به مرور زمان به سمت فضای خالی حرکت کنند و فضا را برای دندان اصلی تنگ کنند وجود دارد متخصص ارتودنسی میتواند بسته به شرایط بیمار از فضا نگهدارنده ثابت و متحرک برای جلوگیری از نامرتبی دندان ها استفاده کند .

ارتودنسی متحرک چیست؟

برای رفع مشکلات جزئی مانند اصلاح دندان های کج شده و یا مکیدن شست دست و یا فشار دادن دندان ها از ابزار های متحرک استفاده میشود که این ابزار ها صرفا در زمان غذا خوردن یا مسواک زدن و نخ دندان از دهان خارج میشود و در باقی زمان ها باید از آن به صورت منظم استفاده شود تا نتیجه مطلوب کسب شود. چند نوع ارتودنسی متحرک وجود دارد که به معرفی آنها میپردازیم:

الاینر:

جایگزینی برای بریس های ارتودنسی اند که برای بزرگسالان استفاده میشود.

هدگیر:

برای رفع و جلوگیری از ناهنجاری های شدید تر فکی و کم کردن سرعت رشد فک بالا و پایین برای گروه سنی کودکان و نوجوانان که در سنین رشد قرار دارند استفاده میشود.

ضربه گیر لب و گونه :

برای جلوگیری از فشار وارد شده از سمت گونه ها یا لب روی دندان ها از این دستگاه استفاده میشود.

اکسپندر:

این دستگاه از قسمتی پلاستیکی که در کف یا سقف دهان قرار میگیرد به همراه پیچ هایی که در آن برای فشار به استخوان فک تعبیه شده استفاده میشود که به کمک آن مساحت و پهنای سقف دهان گسترده تر خواهد شد.

رتینر یا نگهدارنده :

بعد از پروسه درمان ارتودنسی برای جلوگیری از احتمال حرکت مجدد دندان ها و ثابت نگه داشتن محیط دندان ها قابل استفاده است اسبته در برخی موارد برای جلوگیری از مکیدن انگشتان در سنین کودکی در صورت نیاز توسط متخصص از آن استفاده میشود.

و نوع سوم فیکس باندد است که از سیمی ثابت که پشت دندان ها فیکس میشود تشکیل شده است.

چه زمانی باید به متخصص ارتودنسی مراجه کنید؟

اگر فک و دندان ها به درستی رشد نکنند و یا دندان ها به صورت نرمال و طبیعی جا برای رشد نداشته باشند و یا دچار نامرتبی دندان ها باشند یا فک بالا یا پایین بیش از حد جلو یا عقب باشند به صورت کلی فک یا دندان ها در موقعیت مناسبی قرار نداشته باشند نیاز به مراجعه به متخصص ارتودنتیست است البته این نامرتبی ها در حالت کلی بیماری نیست و بر سلامت جسمی تاثیر شدیدی ندارد اما به مرور این بهم ریختگی میتواند باعث تسریع در روند آسیب دیدگی دندان ها بشود.

اما در صورتی که  این ناهنجاری ها و نامرتبی های فکی شدید باشد ممکن است در سیستم حاضمه و توانایی خوردن غذا و یا حتی گفتار تاثیر بسزایی داشته باشد .

به طور کلی درمان ارتودنسی به رفع مسائلی مثل بیرون زدگی دندان های جلویی،نامرتبی و بهم ریختگی دندان ها، وجود دندان های نهفته،نا متقارن بودن دندان ها،وجود فاصله نامناسب بین دندان ها، Deep bite، Reverse bite، Open bite، Underbite، Crossbiteپرداخته میشود.