دندان خرگوشی چیست و چگونه درمان میشود؟

دندان خرگوشی که از نظر بالینی به عنوان دندان‌های پیشین برجسته شناخته می‌شود، به وضعیت دندانپزشکی اشاره دارد که در آن دندان‌های جلویی بالایی به طور قابل توجهی فراتر از دندان‌های پایینی قرار می‌گیرند. این مشکل می‌تواند در شدت‌های مختلف وجود داشته باشد. این ناهنجاری نه تنها می‌تواند بر زیبایی لبخند یک فرد تأثیر بگذارد، بلکه بر سلامت دهان، گفتار و عزت نفس او نیز تأثیر می‌گذارد.
بسیاری از افراد با دندان‌های خرگوشی زندگی می‌کنند و نیازی به درمان آن نمی‌بینند. برخی دیگر ممکن است برای دلایل زیبایی بخواهند مشکل خود را درمان کنند.
گروه دیگری از افراد ممکن است برای جلوگیری از عوارضی مانند آسیب به دندان‌ها، لثه‌ها یا زبان در اثر گاز گرفتن تصادفی، نیاز به درمان داشته باشند. علت، شدت و علائم نقش مهمی در تصمیم‌گیری برای درمان دندان‌های خرگوشی دارند.

علل ایجاد دندان خرگوشی

علل ایجاد دندان خرگوشی

• دندان‌های خرگوشی ناشی از مکیدن انگشت

مکیدن انگشت به عنوان رفتار مکیدن غیر تغذیه‌ای (NNSB) شناخته می‌شود، به این معنی که حرکت مکیدن هیچ تغذیه‌ای مانند شیرخوردن ندارد. هنگامی که این رفتار پس از سن ۳ یا ۴ سالگی یا در زمان ظاهر شدن دندان‌های دائمی ادامه یابد، فشار ایجاد شده توسط مکیدن و انگشت می‌تواند باعث شود که دندان‌های دائمی در زاویه غیر طبیعی رشد کنند.

• دندان‌ خرگوشی ناشی از پستانک

مکیدن پستانک نیز نوعی NNSB است. این کار می‌تواند باعث اوربایت به همان روشی شود که مکیدن انگشت باعث آن می‌شود.
بر اساس تحقیقات منتشر شده در سال ۲۰۱۶ در مجله انجمن دندانپزشکی آمریکا، استفاده از پستانک با خطر بالاتری برای ایجاد ناهنجاری‌های دندانی نسبت به مکیدن انگشت یا شست همراه بود.

• فشار زبان

فشار زبان زمانی اتفاق می‌افتد که زبان بیش از حد به جلو در دهان فشار می‌آورد. در حالی که این معمولاً منجر به ناهنجاری دندانی به نام اپن بایت (open bite) می‌شود، اما گاهی اوقات می‌تواند باعث اوربایت (overbite) نیز شود.
این وضعیت بیشتر در کودکان شایع است، اما می‌تواند تا بزرگسالی ادامه یابد.
این وضعیت می‌تواند ناشی از چندین عامل از جمله تورم مزمن آدنوئیدها یا لوزه‌ها و عادات نادرست بلع باشد. در بزرگسالان، استرس نیز می‌تواند باعث آن شود. برخی از بزرگسالان در هنگام خواب زبان خود را فشار می‌دهند.

• تاثیر ژنتیک در ایجاد دندان خرگوشی

برخی افراد با فک ناهموار یا فک بالا یا پایین کوچک متولد می‌شوند. دندان‌های خرگوشی یا دندان‌های جلویی برجسته اغلب ارثی هستند و ممکن است والدین، خواهران و برادران یا سایر بستگان شما نیز ظاهر مشابهی داشته باشند.

• دندان‌های از دست رفته، اضافی و نهفته

فاصله‌ بین دندان‌ها یا ازدحام دندان‌ها می‌تواند تراز دندان‌های جلویی شما را تغییر دهد و باعث ظاهر شدن دندان‌های خرگوشی شود. از دست دادن دندان‌ها باعث می‌شود دندان‌های باقی‌مانده شما با گذشت زمان جابه‌جا شوند و موقعیت دندان‌های جلویی شما را تحت تاثیر قرار دهند.
از سوی دیگر، فضای کافی برای جای دادن دندان‌ها نیز می‌تواند باعث ایجاد مشکلات در تراز دندان‌ها شود. ازدحام دندان‌ها زمانی رخ می‌دهد که دندان‌های اضافی یا نهفته داشته باشید.

• تومورها و کیست‌های دهان یا فک

تومورها و کیست‌های دهان یا فک می‌توانند تراز دندان‌ها و شکل دهان و فک شما را تغییر دهند. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که تورم مداوم یا رشد (چه بافت نرم و چه استخوانی) در قسمت بالای دهان یا فک شما باعث می‌شود دندان‌های شما به جلو حرکت کنند.
تومورها و کیست‌های دهان یا فک همچنین می‌توانند باعث درد، توده و زخم شوند.

روش‌های درمان دندان خرگوشی

روش‌های درمان دندان خرگوشی

خوشبختانه، چندین درمان موثر برای اصلاح دندان‌های خرگوشی وجود دارد که از مداخلات ارتودنسی تا گزینه‌های جراحی متفاوت است.

• درمان‌های ارتودنسی

ارتودنسی دندان رایج‌ترین روش برای درمان دندان‌های خرگوشی در دندانپزشکی کودکان است. دستگاه‌های ارتودنسی مختلف می‌توانند به تراز مجدد دندان‌ها و بهبود زیبایی کلی دندان کمک کنند.

• بریس‌های فلزی سنتی شامل براکت‌های ارتودنسی هستند که به دندان‌ها چسبانده شده و توسط سیم‌ها به هم متصل می‌شوند. آن‌ها به مرور زمان فشار مداوم وارد می‌کنند و دندان‌ها را به تدریج به موقعیت صحیح خود حرکت می‌دهند. بریس‌ها برای درمان دندان‌های خرگوشی بسیار موثر هستند، زیرا می‌توانند هم موقعیت دندان‌ها و هم تراز فک را اصلاح کنند.
• ا‌لاینرهای شفاف: برای کسانی که گزینه ظریف‌تری را ترجیح می‌دهند، الاینرهای شفاف (مانند اینویزیلاین) جایگزینی برای بریس‌های سنتی ارائه می‌دهند. این سینی‌های پلاستیکی سفارشی روی دندان‌ها قرار می‌گیرند و به تدریج آن‌ها را به سمت تراز حرکت می‌دهند. الاینرهای شفاف قابل جابجایی هستند و برای غذا خوردن و بهداشت دهان راحت برداشته می‌شوند اما برای موثر بودن نیاز به رعایت و تعهد بیمار دارند.
• اکسپندر کام: در مواردی که دندان‌های خرگوشی ناشی از باریک بودن فک بالا باشد، ممکن است اکسپندر کام توصیه شود. این دستگاه به سقف دهان متصل می‌شود و به تدریج فک را گسترش می‌دهد و فضای بیشتری برای تراز صحیح دندان‌ها ایجاد می‌کند. این درمان اغلب در کودکان در حال رشد و نوجوانان استفاده می‌شود، اما با برخی محدودیت‌ها در بزرگسالان نیز قابل استفاده است.

• وسایل دندانپزشکی

علاوه بر بریس‌ها و الاینرها، از وسایل دندانپزشکی دیگری نیز می‌توان برای اصلاح دندان‌های خرگوشی استفاده کرد.

• ریتینر: پس از درمان ارتودنسی، اغلب برای حفظ موقعیت جدید دندان‌ها از ریتینر ارتودنسی استفاده می‌شود. در برخی موارد، پرداخت هزینه ریتینر ممکن است برای اصلاح موارد خفیف دندان‌های خرگوشی بدون نیاز به کار ارتودنسی گسترده‌تر کافی باشد.
• هدگیر: در موارد شدید دندان‌های خرگوشی، به ویژه زمانی که اوربایت یا ناهنجاری فک قابل توجهی وجود دارد، ممکن است از هدگیر استفاده شود. این دستگاه به بریس‌ها متصل می‌شود و نیروی خارجی برای هدایت رشد فک و تغییر موقعیت دندان‌ها اعمال می‌کند.

• گزینه‌های جراحی

در برخی شرایط، به ویژه زمانی که اختلافات اسکلتی در دندان‌های خرگوشی نقش دارند، ممکن است مداخله جراحی ضروری باشد.

• جراحی ارتوگناتیک: این عمل جراحی شامل تراز مجدد استخوان فک برای اصلاح مشکلات بایت و بهبود زیبایی صورت است. جراحی ارتوگناتیک معمولاً برای بزرگسالانی در نظر گرفته می‌شود که فک آن‌ها به طور کامل رشد کرده است و نتایج رضایت‌بخشی از درمان ارتودنسی به تنهایی به دست نیاورده‌اند. این جراحی می‌تواند هم عملکرد و هم ظاهر را به میزان قابل توجهی بهبود بخشد، اما نیاز به برنامه‌ریزی دقیق و بهبودی دارد.
• کشیدن دندان: در برخی موارد، به ویژه اگر ازدحام عاملی در ایجاد دندان‌های خرگوشی باشد، ممکن است قبل از درمان ارتودنسی، کشیدن یک یا چند دندان توصیه شود. این رویکرد فضای لازم برای حرکت دندان‌های باقی مانده به تراز صحیح را ایجاد می‌کند.

• درمان‌های زیبایی

برای افرادی که ممکن است تمایل به انجام درمان ارتودنسی یا جراحی گسترده نداشته باشند، گزینه‌های زیبایی و اصلاح طرح لبخند می‌توانند بهبودهای زیبایی فوری ایجاد کنند.

• لمینت‌ها: لمینت‌های دندان پوسته‌های نازکی از پرسلن یا رزین کامپوزیت هستند که به سطح جلویی دندان‌ها چسبانده می‌شوند. آن‌ها می‌توانند به طور موثر برجستگی‌های جزئی را پنهان کنند و ظاهر دندان‌های خرگوشی را بهبود بخشند. با این حال، ونیرها مشکلات تراز زیرین را برطرف نمی‌کنند و ممکن است با گذشت زمان نیاز به تعویض داشته باشند.
• کامپوزیت: کامپوزیت دندان خرگوشی شامل اعمال رزین همرنگ دندان برای تغییر شکل یا پوشش دندان‌های جلویی است. این روش می‌تواند بدون تغییر قابل توجه ساختار دندان، لبخند زیباتری ایجاد کند.

معایب دندان‌های خرگوشی

معایب دندان‌های خرگوشی

• نگرانی‌های زیبایی: یکی از اصلی‌ترین معایب دندان‌های خرگوشی تأثیر آن بر ظاهر فرد است. اوربایت برجسته می‌تواند تقارن صورت و لبخند را تغییر دهد و اغلب منجر به کاهش اعتماد به نفس در مورد زیبایی‌شناسی دندان می‌شود. بسیاری از افراد مبتلا به دندان‌های خرگوشی ممکن است احساس خجالت یا عدم جذابیت کنند که می‌تواند بر اعتماد به نفس و تعاملات اجتماعی آن‌ها تأثیر بگذارد. این نگرانی به ویژه در نوجوانان و جوانان برجسته است که اغلب نسبت به درک همسالان و استانداردهای زیبایی جامعه حساس‌تر هستند. در نتیجه، افراد مبتلا به دندان‌های خرگوشی ممکن است از لبخند زدن یا صحبت کردن در موقعیت‌های عمومی خودداری کنند که باعث تشدید احساس ناامنی می‌شود.
• مشکل در غذا خوردن: دندان‌های پیشین برجسته می‌تواند با مکانیسم‌های صحیح جویدن و گاز گرفتن تداخل داشته باشد. افراد ممکن است در گاز گرفتن برخی غذاها به ویژه غذاهای سفت یا ترد، مشکل داشته باشند که منجر به ناراحتی یا ناامیدی در هنگام غذا خوردن می‌شود. این مشکل می‌تواند منجر به تغییر عادات غذایی شود و در صورت اجتناب از گروه‌های غذایی خاص، ممکن است به کمبودهای تغذیه‌ای منجر شود.
• اختلالات گفتاری: موقعیت دندان‌های خرگوشی می‌تواند بر وضوح گفتار تأثیر بگذارد. افراد ممکن است در تلفظ برخی صداها مشکل داشته باشند. این می‌تواند منجر به اختلالات گفتاری شود که ممکن است نیاز به گفتاردرمانی برای اصلاح داشته باشد و تعاملات اجتماعی و ارتباطی را پیچیده‌تر کند.
• چالش‌های بهداشت دهان: حفظ بهداشت دهان مناسب برای افراد مبتلا به دندان‌های خرگوشی می‌تواند دشوارتر باشد. ناهنجاری دندان‌ها دسترسی به بعضی از مناطق دندان‌ها را دشوار و مستعد تجمع پلاک و حفره می‌کند. در نتیجه، افراد ممکن است در معرض خطر بیشتری برای مشکلات دندانی، از جمله بیماری لثه و پوسیدگی دندان باشند که می‌تواند عواقب طولانی‌مدت برای سلامت دهان داشته باشد.
• تأثیر روانشناختی: معایب دندان‌های خرگوشی فراتر از نگرانی‌های جسمی و عملکردی است؛ آن‌ها همچنین شامل اثرات روانشناختی نیز می‌شوند. متاسفانه در جامعه القابی که برای بعضی از افراد با مشکلات خاص ایجاد می‌کنند بر روی عملکرد و روابط اجتماعی آنها خیلی تاثیر می‌گذارد و منجر به ناراحتی عاطفی و گریز از جامعه می‌شود.
• عزت نفس پایین: افراد مبتلا به دندان‌های خرگوشی ممکن است به دلیل نقص‌های دندان، عزت نفس پایینی داشته باشند. آگاهی مداوم از ظاهر آن‌ها می‌تواند منجر به تصویر منفی از خود و احساس ناکافی شود. این عزت نفس پایین می‌تواند روابط شخصی و فرصت‌های شغلی را تحت تاثیر قرار دهد، زیرا افراد ممکن است از موقعیت‌های اجتماعی اجتناب کنند یا اعتماد به نفس کمتری در توانایی‌های خود داشته باشند.
• قلدری و آزار و اذیت: به ویژه در بین کودکان و نوجوانان، دندان‌های خرگوشی می‌تواند به هدف قلدری یا آزار و اذیت توسط همسالان تبدیل شود. چنین تجربیات منفی می‌تواند اثرات روانشناختی ماندگاری داشته باشد و منجر به اضطراب، افسردگی و انزوا اجتماعی شود. زخم‌های عاطفی ناشی از قلدری می‌تواند در بزرگسالی ادامه یابد و بر سلامت روان و رفاه کلی تأثیر بگذارد.
• خطرات طولانی مدت سلامت دندان: در صورت عدم درمان، دندان‌های خرگوشی می‌تواند با گذشت زمان منجر به مشکلات دندانی شدیدتر شود. ناهنجاری دندان‌ها می‌تواند به سایش ناهموار مینای دندان کمک کند و منجر به افزایش حساسیت به شکستگی و تراشیدگی شود. علاوه بر این، نیش نامناسب ناشی از دندان‌های پیشین برجسته می‌تواند بر مفصل فک (مفصل گیجگاهی فکی) فشار وارد کند و منجر به اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) شود. علائم TMJ شامل درد فک، سردرد و مشکل در باز و بسته کردن دهان است که کیفیت زندگی فرد را بیشتر پیچیده می‌کند.

ارتباط با ستاره شرق و تعیین نوبت

کلینیک دندانپزشکی ستاره شرق شش روز در هفته از شنبه تا پنجشنبه اقدام به خدمات رسانی به بیماران خود می‌کند. 

جهت برقراری ارتباط با کلینیک دندانپزشکی ستاره شرق و تعیین نوبت می‌توانید از طریق روش های زیر اقدام کنید:

از طریق شماره‌های تماس با مجموعه: ۷۷۵۵۵۲۲۰-۰۲۱

مراجعه حضوری به آدرس: تهران، خیابان مدنی شمالی، سه راه لشکر، نبش خیابان حیدری، پلاک ۱۰۸۶/۲، طبقه سوم

ساعات کاری: این مجموعه از روز شنبه تا  پنجشنبه از ساعت ۱۰ صبح تا ۲۰ اقدام به ارائه خدمات دندانپزشکی می‌نماید.

برای داشتن اطلاعات به روز از کلینیک دندانپزشکی ستاره شرق می‌توانید این مجموعه را در صفحه اینستاگرام ما نیز دنبال کنید.

cited:https://www.healthline.com/health/buck-teeth#managing-malocclusion