دندان قروچه در کودکان

دندان قروچه چیست؟

دندان قروچه که به آن بروکسیسم (Bruxism) نیز گفته می‌شود، مشکل رایجی است که بسیاری از کودکان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. دندان قروچه در کودکان با سفت کردن، ساییدن یا بهم زدن غیرارادی دندان‌ها، اغلب در هنگام خواب مشخص می‌شود. در حالی که ساییدن گاه به گاه دندان ممکن است آسیب قابل توجهی به همراه نداشته باشد، انجام مداوم و شدید این عمل می‌تواند منجر به مشکلات دندانی، درد فک و سایر عوارض شود.

در وهله اول، درک علل احتمالی دندان قروچه در کودکان اهمیت دارد. در حالی که علت دقیق بروکسیسم همیشه مشخص نیست، چندین عامل ممکن است در این رفتار نقش داشته باشند. استرس و اضطراب اغلب با دندان قروچه مرتبط هستند زیرا کودکان ممکن است برای مقابله با تنش‌های عاطفی، فک خود را قفل کنند. علاوه بر این، نامرتبی دندان‌ها، بهم ریختگی فک یا سایر مشکلات دندانی نیز می‌توانند منجر به بروکسیسم شوند. همچنین برخی شرایط پزشکی مانند آپنه خواب، آلرژی یا عفونت گوش ممکن است با ساییدن دندان در کودکان مرتبط باشد.

علائم دندان قروچه در کودکان

• صدای ساییدن یا فشار دادن قابل شنیدن در هنگام خواب یا بیداری
• شکایت از درد فک، سردرد یا درد صورت، به خصوص هنگام بیدار شدن
• ساییدگی، لب پر شدن یا ترک خوردن دندان‌ها
• حساسیت دندان یا افزایش خطر پوسیدگی
• سفتی فک یا مشکل در باز و بسته کردن دهان
• اختلالات خواب، مانند بیقراری یا بیدار شدن‌های مکرر
• تحریک‌پذیری، نوسانات خلقی یا تغییرات رفتاری

دندان قروچه در کودکان یک ساله

دندان قروچه در کودکان ۱ ساله

کودکان یک ساله ممکن است به چند دلیل دندان قروچه کنند که یکی از عوامل اصلی آن رویش دندان‌های جدید است. از آنجایی که نوزادان شروع به دندان درآوردن می‌کنند، ممکن است در لثه‌های خود احساس ناراحتی یا درد داشته باشند که باعث می‌شود آن‌ها برای کاهش ناراحتی دندان‌های خود را روی هم فشار دهند. علاوه بر این، احساس درآمدن دندان‌های جدید می‌تواند یک رفلکس طبیعی را برای نوزادان برای کشف و آزمایش ساختارهای دندانی جدیدشان ایجاد کند که ممکن است به صورت دندان قروچه در کودکان بروز کند.

استرس یا اضطراب نیز می‌تواند در دندان قروچه در کودکان یک ساله نقش داشته باشد. تغییرات در روال، جدایی از مراقبان یا قرار گرفتن در معرض محیط‌های ناآشنا می‌تواند در نوزادان احساس ناراحتی یا تنش ایجاد کند و آن‌ها را به عنوان یک مکانیسم مقابله وادار به دندان قروچه کند. همچنین، برخی از نوزادان ممکن است زمانی که خسته یا بیش از حد تحریک شده‌اند، به عنوان رفتاری برای آرام کردن خود دندان قروچه کنند.

برای مقابله با دندان قروچه در کودکان یک ساله، والدین می توانند اقدامات پیشگیرانه‌ای برای کمک به مدیریت این رفتار انجام دهند. تهیه اسباب‌بازی‌های دندان‌گیر یا وسایل خنک برای جویدن نوزادان می‌تواند به کاهش ناراحتی و کاهش تمایل به دندان قروچه کردن دندان کمک کند. ایجاد یک روال آرامش بخش و آرامش بخش قبل از خواب نیز می تواند به کاهش استرس و اضطرابی که ممکن است به بروکسیزم در نوزادان کمک کند.

دندان قروچه در کودکان سه ساله

دندان قروچه در کودکان ۳ ساله

در حالی که دیدن دندان قروچه فرزند خردسال ممکن است برای والدین نگران کننده باشد، این معمولا رفتاری بی‌خطر است که اغلب به خودی خود برطرف می‌شود. با این حال، برای والدین مهم است که علل و عواقب احتمالی دندان قروچه در کودکان سه ساله را درک کنند تا به طور مناسب با این مسئله برخورد کنند.
یکی از دلایل اصلی دندان قروچه در کودکان سه ساله، رویش دندان‌های جدید است. با افتادن دندان‌های شیری کودکان و درآمدن دندان‌های دائمی، آن‌ها ممکن است ناراحتی یا درد را تجربه کنند که باعث می‌شود دندان‌هایشان را برای کاهش ناراحتی، قروچه کنند. علاوه بر این استرس یا اضطراب نیز می‌تواند در دندان قروچه کودکان خردسال نقش داشته باشد. تغییرات در روال زندگی، مانند شروع مهدکودک یا تجربه یک رویداد مهم زندگی، می‌تواند باعث ایجاد براکسیسم در کودکان سه ساله شود.
برای مقابله با دندان قروچه در کودکان سه ساله، والدین می‌توانند برای مدیریت این رفتار چندین گام بردارند. تشویق به تکنیک‌های آرامش بخش قبل از خواب، مانند خواندن کتاب یا گوش دادن به موسیقی آرام، می‌تواند به کاهش استرس و اضطرابی که ممکن است به براکسیسم کمک کند. علاوه بر این، اطمینان از داشتن روال منظم خواب و محیط خواب راحت برای کودک نیز می‌تواند به جلوگیری از دندان قروچه کمک کند.
اگر دندان قروچه در کودکان علی‌رغم این مداخلات همچنان ادامه پیدا کند یا بدتر شود، مهم است که والدین با دندانپزشک متخصص اطفال یا پزشک مشورت کنند. یک متخصص دندانپزشکی می‌تواند سلامت دهان کودک را ارزیابی کند و برای مدیریت براکسیسم، مانند استفاده از محافظ دهان برای محافظت از دندان‌ها در هنگام خواب، توصیه‌هایی ارائه دهد. در برخی موارد، ممکن است لازم باشد برای جلوگیری از آسیب بیشتر ناشی از دندان قروچه، به مشکلات زمینه‌ای مانند نامرتبی دندان‌ها یا مشکلات فک پرداخته شود.

با دندان قروچه کودکان چه کنیم؟

اسپلینت‌های دندانی یا محافظ دهان: دندانپزشک ممکن است یک اسپلینت دندانی یا خرید محافظ دندان قروچه سفارشی را برای محافظت از دندان‌ها در برابر ساییده شدن به هم در هنگام خواب توصیه کند. این ابزارها یک سد فیزیکی ایجاد کرده و به کاهش تأثیر ساییدن بر روی دندان‌ها و عضلات فک کمک می‌کنند.
درمان ارتودنسی: در برخی موارد، نامرتبی دندان‌ها یا فک ممکن است به ساییدن دندان کمک کند. یک متخصص ارتودنسی می‌تواند بایت کودک را بررسی کرده و درمان ارتودنسی مانند بریس ارتودنسی ثابت یا نگهدارنده را برای اصلاح هر گونه مشکل ترازبندی و کاهش دندان قروچه در کودکان توصیه کند.
درمان رفتاری: اگر استرس یا اضطراب به عنوان محرک ساییدن دندان شناسایی شود، یک درمانگر یا روانشناس ممکن است با کودک کار کند تا راهبردهای مقابله و تکنیک‌های آرامش‌بخش را توسعه دهد. درمان شناختی-رفتاری (CBT) می‌تواند به کودکان در مدیریت استرس و کاهش ساییدن دندان کمک کند.

شیوه‌های مراقبت دهانی:

1. معاینات دندانپزشکی: مراجعه منظم به دندانپزشک برای نظارت بر سلامت دهان و دندان کودک و رسیدگی سریع به هر گونه مشکل دندانی مرتبط با ساییدن دندان، امری حیاتی است.
2. بهداشت دهان و دندان مناسب: تشویق کودکان به مسواک زدن دندان‌های خود دو بار در روز با مسواک نرم و خمیر دندان حاوی فلوراید می‌تواند به حفظ بهداشت مناسب دهان و دندان کمک کند. نخ دندان کشیدن روزانه نیز برای از بین بردن پلاک بین دندان‌ها ضروری است.
3. اجتناب از جویدن اجسام سخت: منصرف کردن کودک از جویدن اجسام سخت مانند خودکار یا مداد می‌تواند به جلوگیری از آسیب بیشتر به دندان‌ها و عضلات فک کمک کند.

علت دندان قروچه کودکان

علت دندان قروچه در کودکان

1. استرس و اضطراب: استرس و اضطراب از عوامل مهمی هستند که به دندان قروچه در کودکان کمک می‌کنند. درست مانند بزرگسالان، کودکان نیز می‌توانند از منابع مختلفی مانند مدرسه، مشکلات خانوادگی یا فشارهای اجتماعی دچار استرس شوند. انباشته شدن استرس و اضطراب می‌تواند در هنگام خواب به صورت ساییدن دندان بروز کند. شناسایی و رسیدگی به عوامل استرس‌زا  می‌تواند به کاهش علائم بروکسیسم کمک کند.
2. نامرتبی دندان یا فک: مال اکلوژن (Malocclusion) یا نامرتبی دندان‌ها و فک می‌تواند باعث ساییدن دندان در کودکان شود. هنگامی که دندان‌های بالا و پایین به درستی روی هم قرار نگیرند، می‌تواند منجر به بهم ریختگی فک شود. در نتیجه، کودک ممکن است به طور ناخودآگاه دندان‌های خود را ساییده تا موقعیت راحت‌تری برای فک‌های خود پیدا کند. برای اصلاح نامرتبی و کاهش ساییدن دندان، ممکن است درمان ارتودنسی ثابت یا وسایل دهانی لازم باشد.
3. اختلالات خواب: اختلالات خاص خواب می‌تواند در ساییدن دندان در کودکان نقش داشته باشد. عارضه‌هایی مانند آپنه خواب، خرخر کردن یا سندرم پای بی‌قرار می‌توانند الگوهای خواب کودک را مختل کرده و منجر به بروکسیسم شوند. این اختلالات اغلب باعث می‌شوند که کودک در ول خواب دائما بیدار شود و دوباره بخوابد یا در هنگام خواب دچار مشکل تنفسی شود که در نتیجه آن ساییدن دندان به عنوان واکنش بروز می‌‎کند. درمان اختلالات زمینه‌ای خواب می‌تواند به حل مشکل ساییدن دندان کمک کند.
4. بیش فعالی یا ADHD: کودکان مبتلا به بیش فعالی یا ADHD  ممکن است بیشتر در معرض ساییدن دندان باشند. انرژی زیاد و بی‌قراری همراه با این عارضه‌ها می‌تواند در هنگام خواب به صورت ساییدن دندان بروز کند. مدیریت علائم بیش فعالی یا ADHD از طریق رفتار درمانی یا دارو می‌تواند به کاهش بروکسیسم کمک کند.
5. داروها: برخی از داروهایی که برای کودکان تجویز می‌شوند، می‌توانند عوارض جانبی از جمله دندان قروچه در کودکان داشته باشند. داروهای محرک که برای درمان عارضه‌هایی مانند ADHD استفاده می‌شوند می‌توانند باعث افزایش تنش عضلانی و کمک به بروکسیسم شوند. اگر کودکی به محض شروع یک داروی جدید شروع به ساییدن دندان کرد، مشورت با پزشک متخصص برای بررسی گزینه‌های درمانی جایگزین ضروری است.
6. عادات و عادات دهانی: برخی از کودکان عادات خاصی را ایجاد می‌کنند که می‌تواند منجر به ساییدن دندان شود. مکیدن انگشت شست، استفاده از پستانک یا شیشه شیر برای مدت طولانی می‌تواند فشار روی دندان‌ها و فک وارد کرده و منجر به بروکسیسم شود. علاوه بر این، فشار دادن زبان به دندان‌ها یا جویدن وسایلی مانند مداد یا خودکار می‌تواند به عادت ساییدن دندان کمک کند. رسیدگی و اصلاح این عادات دهانی می‌تواند به کاهش این عارضه کمک کند.

معایب دندان قروچه کودکان در خواب

معایب دندان قروچه کودکان در خواب

در حالی که دندان قروچه گاه به گاه دندان ممکن است آسیب قابل توجهی به همراه نداشته باشد، بروکسیسم مزمن می‌تواند معایب متعددی به همراه داشته باشد، به خصوص زمانی که در کودکان رخ دهد. در ادامه به بررسی معایب ساییدن دندان در کودکان می‌پردازیم:

• مشکلات دندانی: یکی از معایب اصلی دندان قروچه در کودکان، احتمال بروز مشکلات دندانی است. نیروی بیش از حد اعمال شده در هنگام ساییدن می‌تواند مینای دندان را از بین ببرد و منجر به حساسیت دندان و افزایش خطر پوسیدگی دندان شود. علاوه بر این، بروکسیسم می‌تواند باعث ایجاد ترک‌های ریز (میکروفرکچر) در دندان‌ها شود که منجر به لب پر شدن یا شکستگی دندان‌ها می‌شود. با گذشت زمان، این امر می‌تواند منجر به نیاز به درمان‌های گسترده دندانپزشکی مانند پرکردن، روکش دندان کودکان یا حتی کشیدن دندان آنها شود.
• درد فک و اختلالات مفصل گیجگاهی-خروجی (TMJ): ساییدن دندان می‌تواند فشار بیش از حد روی مفصل فک، که به عنوان مفصل گیجگاهی-خروجی (TMJ) شناخته می‌شود، وارد کند. این می‌تواند منجر به درد فک، سفتی و مشکل در باز یا بسته کردن صحیح دهان شود. در برخی موارد، بروکسیسم مزمن می‌تواند به ایجاد اختلالات مفصل گیجگاهی-خروجی (TMJ) کمک کند که می‌تواند باعث درد مزمن شود و بر توانایی کودک در غذا خوردن، صحبت کردن یا حتی تمرکز کردن تأثیر بگذارد.
• سردرد و درد صورت: کودکانی که دندان‌های خود را ساییده می‌کنند ممکن است دچار سردردهای مکرر یا درد صورت شوند. سفت کردن و ساییدن مداوم عضلات فک می‌تواند منجر به تنش عضلانی و ایجاد سردرد شود. علاوه بر این، فشار ناشی از عضلات صورت می‌تواند باعث ناراحتی و درد در ناحیه گونه‌ها، شقیقه‌ها یا فک شود.
• اختلالات خواب: دندان قروچه در کودکان اغلب در هنگام خواب رخ می‌دهد که می‌تواند الگوهای خواب کودک را مختل کند. صدای ساییدن دندان به اندازه‌ای بلند است که می‌تواند هم کودک و هم هم خوابی‌های او را آزار دهد. در نتیجه، کودکان ممکن است خواب با کیفیت پایین، خستگی در طول روز و مشکل در تمرکز در مدرسه را تجربه کنند. اختلالات خواب ناشی از بروکسیسم همچنین می‌تواند بر رشد و نمایه کلی کودک تأثیر بگذارد.
• مال اکلوژن و مشکلات بایت: ساییدن مزمن دندان می‌تواند منجر به نامرتبی دندان‌ها یا فک شود که در نتیجه آن مال اکلوژن یا بایت غیرطبیعی ایجاد می‌شود. حرکت ساییدن مداوم می‌تواند موقعیت دندان‌ها را تغییر دهد و باعث کج شدن یا نامرتب شدن آن‌ها شود. مال اکلوژن می‌تواند منجر به مشکلاتی در جویدن، صحبت کردن و حفظ بهداشت دهان و دندان مناسب شود. برای اصلاح مشکلات ترازبندی و بازگرداندن عملکرد مناسب، ممکن است نیاز به درمان ارتودنسی باشد.
• تأثیر عاطفی و روانی: ناراحتی و دردی که با ساییدن دندان همراه است می‌تواند عواقب عاطفی و روانی برای کودکان داشته باشد. درد مزمن می‌تواند منجر به تحریک‌پذیری، نوسانات خلقی یا حتی اضطراب و افسردگی شود. علاوه بر این، کودکان ممکن است نسبت به مشکلات دندانی خود یا سر و صدایی که در هنگام ساییدن دندان ایجاد می‌کنند، احساس خجالت کنند که منجر به تأثیر منفی بر عزت نفس آن‌ها می‌شود.

درمان خانگی ساییدن دندان در کودکان

در حالی که مداخله‌ی حرفه‌ای دندانپزشک یا متخصص مراقبت‌های بهداشتی اغلب برای رسیدگی به علل زمینه‌ای دندان قروچه در کودکان ضروری است، راه‌کارهای خانگی متعددی وجود دارد که والدین می‌توانند برای مدیریت این عارضه و کاهش علائم آن به کار گیرند

تغییرات سبک زندگی:

• مدیریت استرس: تشویق تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند تمرینات تنفس عمیق، ذهن‌آگاهی، یوگا یا مدیتیشن می‌تواند به کودکان در مقابله با استرس و کاهش احتمال ساییدن دندان کمک کند.
• ایجاد روتین خواب: ایجاد یک روتین خواب آرامش‌بخش که شامل فعالیت‌های تسکین‌دهنده مانند مطالعه، گوش دادن به موسیقی ملایم یا حمام آب گرم باشد، می‌تواند خواب آرام را ترویج کرده و ساییدن دندان در شب را کاهش دهد.
• محدود کردن محرک‌ها: اجتناب از غذاها و نوشیدنی‌های حاوی کافئین، به ویژه در عصر، می‌تواند از برانگیختگی بیش از حد جلوگیری کرده و کیفیت خواب را بهبود بخشد.

شیوه‌های مراقبت دهانی:

• کمپرس گرم: قرار دادن کمپرس گرم روی عضلات فک قبل از خواب می‌تواند به شل شدن عضلات سفت و کاهش درد فک ناشی از ساییدن دندان کمک کند.
• ماساژ درمانی: ماساژ ملایم عضلات فک با حرکات دایره‌ای می‌تواند باعث آرامش و کاهش تنش در ناحیه فک شود.
• محافظ دهان: محافظ‌های دهان بدون نسخه یا سفارشی می‌توانند از دندان‌ها در برابر آسیب ناشی از ساییدن محافظت کرده و در هنگام خواب یک سد فیزیکی بین دندان‌های بالا و پایین ایجاد کنند.

تنظیمات رژیم غذایی:

• غذاهای غنی از منیزیم: گنجاندن غذاهای غنی از منیزیم مانند مغزها، دانه‌ها، سبزی‌های برگ‌دار و غلات کامل در رژیم غذایی فرزندتان می‌تواند به شل شدن عضلات و کاهش دفعات ساییدن دندان کمک کند.
• ویتامین C: غذاهای سرشار از ویتامین C، مانند مرکبات، توت‌فرنگی و فلفل دلمه‌ای می‌توانند از بافت لثه‌های سالم پشتیبانی کرده و التهاب دهان را کاهش دهند.

اصلاحات رفتاری:

• تمرینات رهاسازی فک: تشویق فرزندتان به انجام تمرینات رهاسازی فک، مانند باز و بسته کردن ملایم دهان یا حرکت دادن فک از یک طرف به طرف دیگر، می‌تواند به کاهش تنش عضلات و ساییدن دندان کمک کند.
• اجتناب از جویدن اجسام سخت: فرزندتان را از جویدن اجسام سخت مانند مداد، یخ یا ناخن‌ها منع کنید، زیرا این کار می‌تواند ساییدن دندان را تشدید کرده و به دندان‌ها آسیب برساند.

ارتباط با ستاره شرق و تعیین نوبت

کلینیک دندانپزشکی ستاره شرق شش روز در هفته از شنبه تا پنجشنبه اقدام به خدمات رسانی به بیماران خود می‌کند. این مجموعه از روز شنبه تا  پنجشنبه از ساعت ۱۰ صبح تا ۲۰ اقدام به ارائه خدمات دندانپزشکی می‌نماید.

جهت برقراری ارتباط با کلینیک دندانپزشکی ستاره شرق و تعیین نوبت می‌توانید از طریق روش های زیر اقدام کنید:

از طریق شماره‌های تماس با مجموعه: ۷۷۵۵۵۲۲۰-۰۲۱

مراجعه حضوری به آدرس: خیابان مدنی شمالی، نبش خیابان حیدری (لشگر)، پلاک ۱۰۸۶/۲ طبقه سوم

برای داشتن اطلاعات به روز از کلینیک دندانپزشکی ستاره شرق می‌توانید این مجموعه را در صفحه اینستاگرام ما نیز دنبال کنید.